Aan welke voorwaarden moet je voldoen om te mogen stemmen?
- Je bent Belg op de datum waarop de kieslijst wordt afgesloten en je behoudt die nationaliteit tot de verkiezingsdag.
- Je bent 18 jaar of ouder ten laatste op de dag van de verkiezingen.
- Je bent ingeschreven in het bevolkingsregister van de gemeente op de datum van de afsluiting van de kieslijst en je bent tot de verkiezingsdag niet ambtshalve afgevoerd van de registers.
- Je bent niet uitgesloten of geschorst in je kiesrecht tot op de dag van de verkiezingen.
Hoe stem je in het buitenland?
Indien je als meerderjarige Belg die in de Europese Unie (uitgezonderd België) woont, kan je na je registratie als kiezer eveneens deelnemen aan de Europese verkiezingen op Belgische lijsten.
Je kan dan alleen stemmen per briefwisseling via je consulaat of ambassade in het buitenland bij het bijzonder kiesbureau dat wordt samengesteld bij de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken.
Indien je als Belg ingeschreven bent in de bevolkingsregisters van de Belgische diplomatieke of consulaire beroepsposten in het buitenland en je beantwoordt aan de kiesbevoegdheidsvoorwaarden, heb je stemplicht voor de verkiezing van het federale parlement.
De consulaire of diplomatieke posten bezorgen je hiervoor de inschrijvings- en volmachtformulieren die je dan moet bezorgen aan deze posten. De posten verzenden de formulieren naar de betrokken gemeente om je in te schrijven op hun kiezerslijst.
Moet je stemmen?
In de Grondwet en het Kieswetboek is bepaald dat de stemming algemeen, enkelvoudig, verplicht en geheim is vanaf 18 jaar.
Indien je je stemplicht niet vervult, kan je vervolgd worden.
Het verzuim van de kiesplicht is echter slechts strafbaar indien je je niet kan verantwoorden t.o.v. de vrederechter.
Het bewijsstuk moet je samen met de oproepingsbrief bij voorkeur voor de verkiezingsdag aan de dienst Burgerzaken bezorgen.
De stemplicht betekent niet dat iedereen verplicht is om een stem uit te brengen. Blanco of ongeldig stemmen mag ook.
Hoe word je opgeroepen om te gaan stemmen?
Je wordt als kiezer per brief ongeveer twee weken voor de verkiezingen tot de stemming opgeroepen. Indien je je oproepingsbrief niet hebt ontvangen kan je deze afhalen in de dienst Burgerzaken tot 12 uur ’s middags op de verkiezingsdag. Je kan eventueel enkel met je identiteitskaart gaan stemmen.
Kan je iemand anders in je plaats laten stemmen?
Als u niet kunt gaan stemmen, kunt u toch uw stem uitbrengen door iemand een volmacht te geven. U moet wel bewijzen of attesten kunnen voorleggen die uw afwezigheid verantwoorden. Als u zelf niet gaat stemmen en u geeft geen volmacht, dan komt u terecht op de lijst van kiezers die niet hebben gestemd. De vrederechter bepaalt welke boete u krijgt als u wordt vervolgd.
In de volgende gevallen kunt u een volmacht geven en het bijhorende bewijs van afwezigheid aanvragen:
| Reden | Bewijs |
|---|---|
| Ziekte of invaliditeit | Medisch attest |
| Beroeps- of dienstredenen | Attest van de werkgever of militaire overheid |
| Beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger | Attest voor uitoefening van het beroep |
| Vrijheidsberoving | Attest van de directie van de inrichting |
| Geloofsovertuiging | Attest van de religieuze overheid |
| Studieredenen | Attest van de directie van de onderwijsinstelling |
| Tijdelijk verblijf in het buitenland omwille van persoonlijke redenen | Attest van tijdelijk verblijf in het buitenland gevalideerd door de burgemeester van de gemeente. Deze validatie kan gebeuren op basis van een bewijsstuk (bv. vliegtuigticket, hotelboeking, attest reisagentschap…) of wanneer u geen bewijsstuk kan voorleggen, op basis van een verklaring op eer. |
Voorwaarden voor de volmachtkrijger
Een Belgische kiezer kan alleen aan een andere Belgische kiezer een volmacht geven. Een niet-Belgische kiezer kan zowel aan een Belgische als aan een niet-Belgische kiezer een volmacht geven. De volmachtkrijger moet geen familielid zijn.
Hij of zij moet wel voldoen aan de volgende voorwaarden:
- De volmachtkrijger mag geen volmacht hebben gekregen voor andere stemgerechtigden (één volmacht per volmachtkrijger).
- De volmachtkrijger moet op de verkiezingsdatum kunnen stemmen voor alle verkiezingen waarvoor u zelf stemgerechtigd bent.
Procedure
Eerst vult u een volmachtformulier in. Het volmachtformulier vindt u hier of bij uw gemeentebestuur.
Vervolgens geeft u het ingevulde volmachtformulier tijdig aan een kiesgerechtigde persoon die voor u zult stemmen, de volmachtkrijger.
Op de dag van de verkiezingen gaat de volmachtkrijger met het volmachtformulier en de nodige documenten naar het stembureau dat op uw oproepingsbrief vermeld staat.
Op de website Vlaanderenkiest.be vindt u meer informatie over de bewijzen en attesten die u moet kunnen voorleggen.